Als je werkt en speelt met een camera in omstandigheden die ver van ideaal zijn, dan is het leren uitvoeren van een basis check en clean noodzakelijk. In sommige gevallen zelf iets meer dan dat. Zo overkwam mij een tijd geleden een dergelijke situatie met de prisma zoeker van mijn Mamiya RB67.
Alle semi-heroistische verhalen van nek brekend camera gebruik die deze fijne optische constructie in erbarmelijke staat achterliet daargelaten, het zat simpelweg in mijn tas. De oculair stak een klein beetje uit mijn schoudertas en raakte een beetje vochtig tijdens een miezer buitje. Dit is geen probleem, even droog deppen met een doekje en klaar. Later op de dag viel een dikke mistbank… Nee, de zoeker besloeg volledig. Net zo makkelijk, even uit late luchten. Echter was het niet zo een dag, de was bleef. Sterker nog, bij nadere inspectie bleek er vloeistof in de zoeker behuizing vast te zitten.
Dus ik deed het enige zinnige wat ik in zo en situatie kan bedenken; haal het uit elkaar en kijk wat er gebeurt. Ten eerste moest de behuizing uit elkaar. De top segment werd met vier schroeven gefixeerd. Zodra die verwijderd waren, kon het los gefrummeld worden. Ja, gefrummeld want het zat vast omdat iemand (ik zelf) de oculair rubbertje ooit een keer had gepoogd om vast te zetten met lijm. Zodra die plaat eraf lag, toonde de prisma zich. Hou hierbij in gedachte, dit ding weegt ongeveer een kilo waarvan 95% uit glas bestaat.
Er was een dingetje wat ik nog niet helemaal snap is wat de functie is van het plastic plaatje aan de voorkant. Ja, het kan als versteviging dienen, maar daar zijn minder vreemde manieren voor. Mijn beste gok is dat dit ook als basis dient voor de electronica die bij de versie hoort met lichtmeter. Als iemand dit exact weet, ik hoor het graag.
Deze basis disassemblage verhielp het vocht probleem nog steeds niet. Het ziet er desondanks wel echt gaaf uit op deze manier, maar we moeten verder graven. De prisma was op drie punten bevestigd (als je de front constructie als een telt), en lag op een paar foam kussentjes. Met een paar vlugge draaien van een verlengde schroevendraaier kwam het glaswerk vrij. De prisma is blijkbaar niet een massief in, maar opgebouwd uit twee prisma’s die aan elkaar zijn bevestigd en met zwarte masking afgedicht aan de zijkanten. Het geeft met echt veel plezier om te weten dt er zoiets futuristisch verscholen ligt in die lompe plastic behuizing. Hierom hou ik echt van dingen uit elkaar halen.
Nu de prisma verwijderd was, kon ik de schade opnemen. Er was behoorlijk wat vocht naar binnengedrongen en een dikke residu op de glas oppervlaktes achtergelaten. Wat mij nogal verbaasde is dat er nog steeds flink wat water zicht tussen de onderdelen bevond, dit terwijl ik toch al paar uur bezig was om het uit te drogen. Ik moet onthouden om een betere sealing toe te voegen. Vanaf dit punt was de enige uitdaging om de prisma weer schoon te kijgen. Het koste mij en goede tien minuten voordat die weer echt helder was. Nadat alles ontdaan was van stof was het weer samenstellen zo gepiept.
De reden waarom ik het belangrijk vind om dergelijke problemen zo snel mogelijk op te lossen heeft twee redenen. Een, ik vind het irritant als mijn camera niet in een staat is dat ik het kan grijpen en gaan. Twee, dit soort vervuiling kan zeer snel echt schade toerichten. Als je bekijkt hoe lang het duurde voordat ik de prisma weer echt schoon kreeg na zo een korte blootstelling dan is dat een goede indicatie voor hoe gevoelig bepaalde elementen kunnen zijn. Ohja, nog een woord: Schimmel. Als dat op je glaswerk begint te groeien ben je een blije puppy meer. Met dergelijke onerhoudsbeurten kan je je apparatuur veel langen mee laten gaan zonder langs een vakman te moeten, zeker als het om oudere stukken gaan. Een geweldige bron die ik vaak aansla is www.butkus.org. Zij hebben een enorme archief met oude handleidingen voor fotografische apparatuur. Des te meer informatie, des te beter in dit soort gevallen.
Een laatste advies voor de doe het zelf moraal: ga niet zo maar rond klooien en schat goed in wat je vaardigheden aan kunnen. Zo zal je mij in een DSLR niet snel een nieuwe matglas zien leggen of te veel aan electronica komen. Waarom? Ik ben er of niet comfortabel ermee of dat ik de gereedschap/vakkenis er (nog) niet voor heb om de klus te klaaren.